Արի մոռանանք,
Ու մի երեկո հանդիպենք կրկին,
Գիտե՞ս կանգուն է մեր կանաչ այգին,
Սպասում է գնանք .
Գնանք ու նստենք այն նստարանին,
Իսկ դու հիշու՞մ ես մեր սիրո ուռին.
Ես կարոտում եմ մեր կանաչ այգին:
Արի մոռանանք
Ու քայլենք այնտեղ,
Որտեղ ննջել էր թիթեռը գունեղ,
Հիշու՞մ ես նրան,
Երբ դու բռնեցիր,
Ափիս մեջ դրիր:
Ու ես ժպտացի,
Փոքրիկն էլ ժպտաց
Ես սպասեցի,
Որ դու էլ ժպտաս:
Թիթեռը մնաց փոքրիկ մի հուշ,
Քո ձեռքից անուշ
Մի նուրբ էակ,
Որ մնացել էր այգում միայնակ:
Արի մոռանանք,
Որ մենք խաբել ենք, խաբել ենք իրար,
Ախ՜, աշխարհն ինչու՞ է այսքան անարդար:
Բայց մեր այգին կանգուն է հիմա,
Որպես մեր սիրո հավերժ մի վկա:
Եթե մոռանանք, արի մոռանանք
Ու կյանք տանք
Փոքրիկ թիթեռին գունեղ
Գնանք մենք այնտեղ,
Ուր ջերմություն կար տաք ու հեզ,
Ուր ես ասում էի, որ սիրում եմ քեզ:
Արի մոռանանք...
Խնդրում եմ արի.
Մեր հանդիպման վայրը նույնն է մնացել:
Արի հանդիպենք...
Դու գնացիր բանակ,
Չգրեցիր ինձ նամակ,
Իսկ ես գրում եմ այսօր
Ինչպես գրել եմ ամեն օր.
«Իմ երազանքը բարի,գեղեցիկ
Ապրել միասին հավերժ երջանիկ :
Իմ սիրտն ուզում է քեզ տեսնել կրկին,
Տեսնել ու խոսել նույնքան ջերմագին,
Ինչպես խոսում էինք բաժանվելուց,
Երբ թաքցնում էիր հայացքդ արտասվելուց,
Ես նայում էի աչքերիդ անթաքույց,
Ու լալիս զգացմունքներիս մեջ մտասույզ:
Հետո նստեցիր ու հեռացար ավաղ,
Ու մինչև այժմ քեզնից ոչ մի տաղ,
Ոչ մի խոսք ու բառ...
Ինչու՞ սերը քո դարձավ անբարբառ:
Հիշում ես ինչքան ես երկտողեր գրել,
Անգին գոհարներ նվիրել,
Խոսքեր շռայլել, խոստումներ տվել:
Իսկ ես՝ հիմարս, հավատացել եմ,
Ու հուսացել եմ,
Որ կմնա նույնը զինվորն իմ արի,
Կգնա ետ կգա դարձած քաջարի:
Կգա ու նորից կլինենք միասին,
Կրկին կնստենք մեր սիրո ճամփին
Ու կզգանք այնտեղ ծաղիկների բույր,
Անսահման պատկերներ բազմաթույր,
Կլինենք հավետ իրար սիրահար,
Աշխարհից հեռու սրտեր անմար:
Փակ աչքերով աղջիկ էի հեզ,
Որ հավատացել ու սպասում էի քեզ,
Ու կգա մի օր դու կհասկանաս,
Որ այս աշխարհում իսկական սերը,
Լոկ մեկ անգամ է ծնվում ու շնչում:
Բայց երբ փոթորկված ետ վերադառնաս,
Այդժամ արդեն կլինեմ ես անհաս,
Ու արի ու տես ,
Որ միայնակ կլինես:
Այո, սիրո հետ խաղալը հեշտ չէ,
Չէ որ կորուստը ընդմիշտ է»:
Ես չեմ հասկանում՝ ի՞նչ է կատարվում,
Ինչու՞ չեն խոսում ու աղաղակում,
Որ աշխարհը մեր դարձել է անտեր...
Սուտ, դավաճանություն և տհաճ բերկրանք,
Որ մարդկանց աչքին դարձել է պատրանք:
Սպանում, վերացնում են մարդկանց անհետ,
Որոնք իբր դարձել են ասպետ.
Բարի ասպետներ իրենց խորհրդով,
Սուտ զառանցանքով ու սրտի վախով:
Այս խեղճ մարդիկ, որ հոգով բարի,
Հավատով լցված ասպետ են արի:
Ես չեմ հասկանում՝ ի՞նչ է կատարվում,
Ինչպե՞ս է չարը այսպես բազմանում:
Վայրագներ, որոնք սիրտ չունեն անգամ,
Իսկ թե ունեն՝ միայն չար,
Զուրկ դատողությունից անաչառ:
Նրանք իշխում են ու ապրում շահով,
Իրենց թիկունքին սարեր շինելով,
Բարձունքում երբեք չեն շնչում ահով,
Ետ շպրտելով ցածրերին ուժով:
Չեմ հասկանում. նրանք չե՞ն սառչում,
Չէ՞ որ սարերում նույն ցուրտն է տիրում,
Ինչ որ ապրում է իրենց սրտերում:
Նրանք գտել են «արժան» ընկերներ՝
Ցուրտ, դաժանություն, ցավ ու մահ,
Որոնք շարժում են անսասան սարեր,
Որի տակ պիտ հանգչեն զոհեր անմահ:
Ես սարսռում եմ, բայց չեմ հասկանում,
Ես վախենում եմ, բայց չեմ գիտակցում:
Ինչու՞ մարդիկ համայն աշխարհի,
Դարձել եք հետնորդը չարի:
Ու քայլում եք հպարտ,
Իբր թե իշխող աշխարհին անպարտ:
Բայց ձեզնից հզոր և անբացատրելի,
Մի մարդ կա բարի...
Աստվա՛ծ, կանչում ու քեզ եմ խնդրում,
Աստվա՛ծ, վերացրու չարը աշխարհի,
Պոկի՛ր, դե՛ն նետիր տիեզերքից դուրս:
Աստվա՛ծ իմ, փրկիր...
Մարդիկ գնում են ու լուռ կործանվում,
Ամայության մեջ անհետ կորչում,
Աստվա՛ծ իմ փրկիր...
Մարդկային հոգի՝
Անձեռ ու անոտ,
Դառը ու կեղտոտ,
Այլոց սրտերը դարձնող ցավոտ:
Մարդկային հոգի՝
Ունակ քերթելու
Կենդանանց կաշի
Այնքան, որ մաշի:
Բայց կասկածում եմ,
Թե մեր աշխարհում
Ո՞րն է կենդանին, ո՞րը՝ մարդկային:
Մարդկային հոգի,
Երբ ծիծաղում ես քմծիծաղով քո ստոր,
Այլոց սրտերում չես թողնում անդորր:
Մարդկային հոգի,
Որ օր օրի դառնում ես տգեղ,
Քո մեջ խտացնում զանցանքի հեղեղ:
Մարդկային հոգի,
Որ գոհարներ ես նետում դեպի վեր,
Օդում ցրելով մասնիկներ բազում,
Կյանքդ ես դարձնում մի «հրաշք» պատում:
Մարդկային հոգի
Այդքան տանջալից,
Այդքան ցավաստեղծ,
Բայց և կարեկից:
Մարդկային հոգի
Դու այնքան տարբեր,
Տաք, բայց ցավաբեր,
Նաև սրտակեր:
Ես չեմ հավատում
Մարդկային հոգուն
Որ հեռացել է իր իսկ հոգուց:
Մարդ արարածը,
Երբ որ ստում է,
Ողբերգական չէ:
Երբ, որ ատում է ,
Լուռ տառապում է,
Ողբերգական չէ:
Երբ զգում է տանջանք,
Զուրկ է մնում զգալուց երազանք,
Ողբերգական չէ:
Երբ մայրը զավակին կշտամբում է լուռ,
Իր թեթև ձեռքով փակում է երջանության դուռ,
Ողբերգական չէ:
Երբ ամուսինը թողնում է տունը
Ու հեռանում է անգամ չզգալով խղճի մի գորով,
Որ ապրում է ընտանիքը անապահով,
Ողբերգական չէ:
Ընկերը ընկերոջը մեջքից հարվածում,
Խորը փոս է փորում և մեջը գցում,
Ողբերգական չէ:
Երբ մարդը դառնում է
Թագավոր տգետ՝
Թագավորելով աշխարհին հավետ,
Ողբերգական չէ:
Երբ քույրը եղբորն ասում է հիմար,
Անիծում է հարազատին դարեդար,
Ողբերգական չէ:
Երբ մարդիկ ագահ գողանում, զավթում,
Ու չհագեցած իրենց զավթածից,
Շարունակում են զավթել ու զավթել
Ողբերգական չէ:
Երբ կոշկակարը իր գործն է թողնում,
Ուզում է դառնալ մի մեծ չարագործ,
Ողբերգական չէ:
Երբ մեր տանիքին ամպերն են շարվում,
Ողբերգական չէ:
Երբ սիրտդ բախում է ոմն անծանոթ,
Չկարողանալով լցնել սիրտդ անօդ,
Ողբերգական չէ:
Երբ դուրս ես նայում,
Ու ցավոտ, խեղդող մենակությունն է քեզ հյուր գալիս,
Ողբերգական չէ:
Բայց երբ մենության մեջ ՄԱՐԴԻԿ են լալիս,
Սպանում իրար
Այդ սպանությունից հաճույք ստանում,
Ողբերգական է:
Մարդասպանություն. աշխարհիս վրա,
Մարդկանց մեջ արմատացած ողբերգությունն է միակ,
Որ գիտակցաբար և թե ակամա,
Մարդկանց մեջ է բնակեցված...
Սա է ողբերգությունը...
Ա՜խ, թե մի օր հեռու հեռվից
Դու կիսեիր սիրտս տանջող լուռ կսկիծը,
Կներեի, ինձ հավատա...
Ա՜խ, թե մի օր ինձ խղճայիր,
Ու վանեիր ինձ քո սրտից,
Սիտս կրծող այն մեծ ցավից,
Որն ինձ համար մահ է դարձել տառապալից,
Կներեի, ինձ հավատա...
Ա՜խ, թե մի օր բացատրեիր,
Գեթ մի բառով ու մի խոսքով
Հեռանալուդ, մոռանալուդ, կասկածելուդ
Չհասկացվող արարքներիդ պատճառները գուցե և սուտ,
Կներեի, ինձ հավատա...
Ա՜խ, եթե դու չդառնայիր այդքան դաժան,
Չկոտրեիր բյուրեղյա սիրտն իմ նուրբ,
Ես չէի փակի մեր սիրո ճամփան,
Որով քայլում էինք մենք անբաժան:
Կներեի, ինձ հավատա...
Ա՜խ, եթե դու չլինեիր այդքան
Հիանալի ու անհասկանալի,
Չէի նայի քեզ ու կեղծ ժպտայի,
Իբր փոխվել, դարձել ես լավն այնքա՜ն:
Կներեի, ինձ հավատա...
Ախ միայն թե փոխվես
Դառնաս այնպիսին,
Ինչպիսին ուզում եմ տեսնել քեզ՝
Իմ սիրով լցված,
Սիրուց արբեցած,
Հոգուս անկյունում հանգրվան գտած,
Այն խենթ սիրահարն, որին սիրում եմ ,
Կսիրեմ ես միշտ, եթե դու փոխվես:
Կներեմ քեզ ես,
Եթե դու փոխվես:
Կներեի, ինձ հավատա ...
Ճանապարհնե՜ր, Ճանապարհնե՜ր ոլոր-մոլոր,
Ու՞ր եք տանում ինձ ամեն օր:
Միայնությանն եմ ես ողջույն տալիս,
Երբ ճանապարհներ,
Ձեզ մոտ եմ գալիս:
Միայնությանն եմ սեր բացատրում,
Նրա հետ կիսվում, անդադար խոսում:
Երազներ անշուք, գուցե պերճաշուք,
Գուցե լճացած կամ էլ մոռացված,
Երազներ վերևում կամ էլ ներքևում,
Աջում թե ձախում
Երազներ անհատնում...
Ճանապարհնե՜ր, Ճանապարհնե՜ր...
Միայնության գիրկը նետող,
Ու դրա հետ ես հարմարվող.
-Միայնությու՜ն, դու այնքան տխուր,
Քո ներսը լցված է ափսեով մրուր,
Երազներս քեզ մոտ են գալիս,
Ու սևացած, մրից թաթախված,
Լալի՜ս են, լալի՜ս. ինչու՞ են գալիս,
Ո՜վ միայնություն, որ տիրակալն ես ճանապարհներիս...
Ճանապարհնե՜ր, Ճանապարհնե՜ր՝
Դարձդարձիկ, ծուռումռտիկ,
Փոքրիկ քայլերով զգույշ, զգույշ
Տանում եք ինձ կապանքների խորքը անհուշ,
Կապանքների ճանապարհով սառն ու անուշ:
Ճանապարհնե՜ր, Ճանապարհնե՜ր,
Ի՞նչպես եղավ խառնվեցիք,
Դուք զայրացաք, այրվեցիք:
Ճանապարհնե՜ր, Ճանապարհնե՜ր
Պատասխանեք իմ շվարած կերպարանքին,
Մի խառնեք այս իմ հարցը երազներին,
Դուք ինձ սիրող, և հոգ տանող ու ջերմացնող:
Ճանապարհներն այդքան անթիվ ինձ ասացին.
— Դու չես մրսի, չես սարսռա,
Կնվիրենք շատ տերևներ,
Կասենք երկնքին չբերի անձրևներ,
Կասենք աստղերը լույս տան ավելի,
Կասենք լեռները չթվան ամեհի,
Կասենք որ չքվեն քամիներն ահավոր,
Եվ առավոտը կդառնա բախտավոր,
Կասենք լուսինը դառնա քեզ նվեր,
Ու լինի հավերժ անբաժան ընկեր:
Դուք երկու լուսին լույս տաք բոլորին,
Երջանկություն նվիրեք ամենքին...
Ճանապարհնե՜ր, Ճանապարհնե՜ր…
Դու՜ք, կածաններ,շառավիղներ և ուղիներ բազու՜մ, բազու՜մ,
Միայնություն նվիրող, անհասկացող:
Դուք ուշադիր, անուշադիր,
Բայց հոգատար, և միատարր,
Եվ բարեբեր,բայց անտարբեր,
Ճանապարհներ տարբե՜ր, տարբե՜ր...
Իսկ որտեղի՞ց հայտնվեցիք:
Եթե գծվել եք, ապա ու՞մ ձեռքով,
Եթե ստեղծվել եք, ապա ու՞մ ուժով,
Եթե գրվել եք,ապա ու՞մ գրչով,
Եթե օդից եք պարզապես կախվել՝ ի՞նչ ներուժով:
Ճանապարհնե՜ր, Ճանապարհնե՜ր,
Դուք որտեղի՞ց հայտնվեցիք,
Ընտրել այս կամ այն ինձ առաջարկեցիք...
Հող ու ջուր է իմ շուրջը,
Արև, ամպրոպ, լուռ կայծակ,
Սարերն են պատել հեռու անուրջը,
Գետակ տխուր, կես կատակ:
Ձորեր խորունկ ու գեղատես,
Տեսնում եմ խոսկան բլուրներ,
Լեռներից գահավիժող ջրվեժներ,
Ամենն այս երազ է ասես:
Մտածում ու չեմ հասկանում`
Ինչպես են ստեղծվել, նրանք արարվել,
Չեմ էլ գիտակցում ինչպես են ծնվել,
Ձորեր, գետակներ, երազներ բազում:
Այս ամենը գլուխկոտրուկ է,
Նստես, տանջվես մութ հարցի շուրջ:
Այս ամենը չլուծվող հարց է,
Ինչքան էլ փորձես չես գտնի շշունջ…
Կենդանիներ վազվզող,
Եվ էակներ զարմացած,
Ավազակ, ինչու չէ գող,
Եվ դիակներ քարացած:
Մի տեղ ժպիտ, ուրախություն,
Մի տեղ սաստիկ բուք-բորան,
Մեկի հոգում թաքուն եկան,
Տխրություն ,մենակություն:
Եվ նորից ես չեմ հասկանում
Պատասխանն եմ լուռ փնտրում,
Փակվել ես տաքուկ, ա´յ գլուխկոտրուկ,
Չունես լուծում անհաղթ ես ,աննկուն…
Ա՜խ, ունենայի ես մի բանալի,
Բացեի դռներն ինձնից շատ հեռու,
Լուծեի խնդիրն այս անհասկանալի,
Որտեղի՞ց է սկսվում սկիզբը աշխարհի:
Բայց ես չեմ կարող. դա ես էլ գիտեմ,
Գլուխկոտրուկ է աշխարհը մեր փակ:
Լոկ Աստված գիտեր լուծումը խնդրի,
Երբ անխիղճ մարդկանց առավ ջրի տակ:
